Okuyan Pişman Olmaz Çok Gibi gözüksede bi başlayınca alır başını gider ve altyapı hakkında çok şey öğrenirsiniz.
ALTYAPI YETİŞTİRMEK
Hepimiz çok sığ ve pahalı bir yerli oyuncu pazarından şikâyetçiyiz. Bu durumu aşmanın tek yolu, takımların bilinçlenerek daha kaliteli altyapılar yetiştirmeleri. Aşağıda anlatacaklarım umarım yeni altyapı yetiştirmeye başlayacak kişilere kolaylık sağlar. Genel olarak altyapı yetiştirmek biraz zor olacağı için, kendi kullandığım yöntemleri anlatıyorum. İtiraz edenler, şurası şöyle olsa daha iyi olur diyenler olabilir. Ufak detaylar atlanarak genel bir oyuncu yetiştirme stratejisidir aşağıdaki.
Altyapı ne zaman çağırılır: Sezon başında. Altyapıyı ne zaman çağırırsanız çağırın, gelecek altyapılar top sayısı olarak çok farklı olmayacaklar. Ayrıca bir sezon içinde ne zaman altyapı çağırırsanız çağırın, aynı anda as olurlar. Yani sezon başında da altyapı çağırsanız, sezon sonunda da altyapı çağırsanız aynı zamanda (çağırdıktan sonraki 3. sezon başında) as olurlar. Bunun anlamı aynı sezonda bir altyapıyı ne kadar erken çağırırsanız, geliştirmek için o kadar zamanınız olduğudur. Sezon başında çağırırsanız 3 sezon, sezon ortasında çağırırsanız 2,5 sezon, sezon sonunda çağırırsanız 2,1 sezon altyapıda kalırlar ve bu durum oyuncunun gelişimi açısından büyük fark oluşturur.
Eğer geçtiğimiz sezonun sonunda altyapı çağırdı iseniz, altyapınızı kapatarak yeniden açmak yapacağınız en doğru hamlelerden biri olacaktır.
Şu anda sezon başındayız. Önümüzdeki hafta altyapı çağırmak için en uygun zaman. Bunun için ofis-finans-altyapı bölümünden altyapı sayınızı seçip kaydetmeniz yeterli. Bu hafta çağıracağınız altyapılar, 28 Temmuz cumartesi günü takıma katılırlar.
Daha önce bir altyapı yetiştirdiyseniz ve altyapı sayınızı değiştirmek istiyorsanız, buradaki altyapı sayısını yine uygun rakamı seçerek ayarlarsınız. Eğer 16 altyapılarınızdan 10 tanesi mezun olduysa ve yerine hiç kimse almak istemiyorsanız, altyapı sayınızı 6’ya düşürmeniz gerek. Çünkü 6 tane altyapı kalmasını istiyorsunuz. Değiştirmezseniz toplam 16 altyapınız olur, yani as olan 10 oyuncunun yerine 10 tane yeni altyapı gelir. Burada belirteceğiniz rakam, takımınızda yer alacak toplam altyapı sayısı. O sezon kaç tane yeni altyapı istediğiniz değil! Eğer 6 altyapınız varsa ve 4 tane daha çağıracaksanız, altyapı sayınızı 10 olarak seçmeniz gerekir. (Toplam 10 tane altyapınızın olmasını istediğiniz için.) 4 olarak seçerseniz 4 tane altyapınız kalır (Elinizdeki 6 altyapıdan ikisi gider!), yeni altyapı da gelmez.
Burada dikkat etmeniz gereken şey, oyuncunun hangi gün doğduğunun hiçbir öneminin bulunmadığı. Sadece oyuncunun doğduğu sezonun önemi var. Diyelim ki sezonun 2. günündeyiz. Sezonun 1. günü doğmuş olan bir oyuncu 19 yaşında. Diğer bir oyuncu ise sezonun 88. gününde doğmuş ve 19 yaşında. Bu iki oyuncu arasındaki yaş farkı birkaç gün değil, 1 yaştır. Veya bir başka örnek, oyuncunuzun gelecek sezon başında as olup olmayacağını öğrenmek için yaşına bakınız. 18 ise as olacak demektir. 17 ise ve o sezonun herhangi bir günü yaşı artacak ise (o sezonki doğum günü geçmediyse) gelecek sezon oyuncunuz as olacaktır. Hangi gün doğduğunun hiçbir önemi yok. Doğduğu sezona bakarak da bu hesabı yapabilirsiniz. Eğer altyapılarınızın hepsini birden çağırırsanız bu tip hesaplar yapmak zorunda kalmazsınız.
Altyapılar çağırıldığında hazır olması gerekenler: Bir antrenör 4 tane oyuncuyu çalıştırabiliyor. Altyapıda antrenör kullanmak şart. Bu durumda bulunduğunuz lige gelen en iyi antrenörlerden en az 2 tane bulundurmanız gerek, altyapılar geldiğinde hazır bekliyor olmalılar. Bu antrenörlerin hız ve dayanıklılık özelliklerinin yüksek olması en doğru seçim olacaktır. (As takımın antrenman sahasındaki antrenörleri altyapıya geçirmek için antrenörü sağdaki yerine alıp kaydetmeniz gerekiyor.) 2’den fazla antrenör de kiralayabilirsiniz. Bu sizin bütçenizle ve oyunculara hangi özellikleri çalıştırmak istediğinizle alakalı. Birkaç tane düşük maaşlı antrenör de arada sırada bile kullansanız maaşı az olduğu için bir sorun teşkil etmeyecektir.
Finans açısından altyapılar bir yük oluşturacaktır, özellikle oyuna yeni başlayan takımlar için. Bu giderleri karşılayacak finans gücüne sahip olmalısınız. Örneğin oyuncularınızı kampa göndermek istediğinizde kasanızda para bulunmaması, sizin oyuncuları kampa gönderememenize neden olabilir. Eğer finans yapınız henüz gelişmediyse, iflas riskiniz de olabilir. Bu yüzden oyuna yeni başlayan takımların altyapı açmak için bir sezon beklemeleri gerekebilir. 16 kişilik altyapı açmanın maliyeti sadece onlara vereceğiniz maaş değil. Aynı zamanda antrenörlerini ve 5 haftada bir 4 oyuncuyu kampa göndermekten doğan kamp ücretlerini de düşünün. 4 kişiyi kampa göndermenin maliyeti 60 bin Euro’dur. (Bir altyapı kampa ücretsiz katılır, diğerleri için 5 haftalık kampın maliyeti 20bin Euro’dur.
Finans ve antrenör dışında gereken şey ise, oyuncu yetiştirme konusundaki temel bilgileri edinmiş olmanız. Oyunun kavranması uzun bir süreç, ancak oyuncu yetiştirmek de öyle. Eğer çok iyi altyapılar yetiştirmek için kendinizi hazır hissetmiyorsanız, bir sezon beklemeniz sizin için daha faydalı olabilir. Böylece 3 sezon süren altyapı eğitimini kaybetmektense, 1 sezon beklemiş olursunuz. Yukarıda saydığım maliyetler göz önüne alındığında, kötü altyapı yetiştirmenin mali açıdan zararlı olduğunu anlayabilirsiniz. Ancak iyi altyapı yetiştirmeyi başarırsanız, 1-2 tane oyuncunuz size bütün diğer oyuncuların da masrafını karşılayacaktır. Kaliteli altyapı yetiştirmeden zengin olmak çok.
Altyapılar geldikten sona: Altyapılar geldikten sonra ilk yapacağınız şey, beğendiğiniz 4 tanesini 5 haftalık kampa yollamak olmalı. Oyuncuları kampa gönderebilmek için A, B ve C taktiklerinin üçünden de çıkarmış olmanız gerekmektedir. Yedek olmaları bile kampa göndermenizi engeller. 4 oyuncunuzu kampa gönderdikten sonra geriye diğer oyuncuları antrenman sahasına yerleştirmek kalıyor.
Kampa oyuncularınızı her zaman pazar günü göndermeniz, oyuncunuzun kamplarda tam çalışmasını sağlayacaktır. (Gün içinde göndermeye göre bir gün daha fazla çalışırlar kampta.) Bunun yerine antrenman raporundan önce de gönderebilirsiniz, ancak bu saati tutturmak her zaman mümkün olmuyor. Bir altyapı için 5 haftalık kamp ücreti 20bin Euro. Bir tane altyapı da kampa ücretsiz gider. Yani 4 oyuncuyu kampa göndermek için gereken tutar 60 bin Euro.
Hangi altyapıyı hangi bölgede çalıştırayım?: Öncelikle oyuncularınızı iki gruba ayırın. İlk grup kampa gidecek olan oyuncular. Bir sezon 13 haftadır. Altyapılar 1. haftada gelir. 5 haftalık kamplara göndereceğiniz oyuncular 6. haftaya, onlar geldikten sonra kampa gidenler 11. haftaya kadar çalışacaklar. Daha sonra sezonun bitimine 2 hafta kala 2 kişi daha gönderebileceksiniz. (Bunlar gelecek sezonun ilk 3 haftasında da kampta kalacak.) Yani toplam 12 oyuncunuzu kampa gönderebilirsiniz ilk sezon. 2. sezon da 12 oyuncu kampa gidebilecek, son sezon ise bunlardan dördü gidemeyecek, her sezon bir sonrakine kaymalar olduğu için. Bu 4 tanesi tıkanmalara göre belli olacak. (Bir oyuncu bir sezonda bir kez kampa gidebilir. Geçtiğimiz sezonun sonunda gönderdiğiniz oyuncular, bu sezon kampa devam ediyor bile olsalar, tekrar kampa gidebilirler. Önemli olan kampa gönderiliş tarihi.) Bu yüzden şimdilik 12 oyuncu kampa göndereceğinizi düşünün. Tabii bu rakamları tutturabilmek için kamp haklarınızı hiçbir gün boş kullanmamanız gerekiyor. Kötü kamp bile gelse oyuncularınızı bekletmeyin.
12 oyuncunuzu kampa gidecek, 4 oyuncunuzu gitmeyecek olarak belirledikten sonra, 12 oyuncunuza oyunun temel özellikleri olan, erken tıkanmaları durumunda oyuncunun üst liglerde oynama şansını yok eden hız ve dayanıklılık özelliklerine çalıştırın. Sürekli 4 kişi kampta olacağı için geride “kampa gidecek” 8 kişi olacak, bunların dördünü hız ve dördünü dayanıklılık bölgelerine yerleştirin. Kamptaki oyuncular geldiğinde onların yerine bu hız-dayanıklılık çalışan oyunculardan dördünü göndereceksiniz. Kamptan gelenleri ise hız ve dayanıklılık bölgelerine yerleştireceksiniz. Bu şekilde devam edecek. İlerde hız-dayanıklılık özellikleri tıkananları başka bölgelere geçireceksiniz. Erken tıkananları kampa göndermeyi bırakacaksınız. Hız minimum 6, dayanıklılık minimum 6 olanları tıkansalar bile kampa göndermeye devam edeceksiniz.
Diğer oyunculara gelelim, yani “kampa gitmeyecek” olanlara. Bu oyuncuları da şut-çalma ve kalecilik özelliklerinden istediğinize yerleştirin. Bu oyunculara tıkanana kadar dokunmayacaksınız. Bu oyuncular kampa gitmeyecekleri için sadece bir özelliklerini geliştirebilecek. Antrenör vermeniz şart değil, ama ucuz bir antrenör vermeniz kârlı olacaktır. Tek özellik geliştirilerek satacağınız için, şut-kalecilik ya da çalma özelliklerini tercih etmeniz daha doğru olacaktır.
Kamp paketleri: Altyapı geliştirmek için en önemli husus, kampların düzgün olarak kullanılmasıdır. Bu sezon başlayan uygulama ile aynı anda kampa gönderilecek oyuncu sayısı 3’ten 4’e yükseltildi. Bu daha rahat altyapı yetiştirmemize yardımcı olacak bir gelişme. Kamplarda altyapı paketini kullanmayınız. Rastgele gelecek olan 3 özelliğe çalışmalarındansa, oyuncularınızı gittiğinde ne çalışacağını bildiğiniz kamplara yönlendirin. Kamplarda istediğimiz özellikleri tercih etmemiz mümkün değil, ancak iki kamp paketinden daha iyi olanını seçebiliriz. Bütün oyuncularınızı zekâ ve kafa özelliklerinden uzak tutmaya çalışınız. Zekâ önemli bir özellik ama altyapıda yavaş gelişir, kafanın ise oyunda çok fazla bir belirleyiciliği yok. İkisinden birini seçmeye mecbur kalırsanız zekâyı tercih ediniz. Kampları sadece 5 haftalık olarak kullanın. Kamplardaki verim son haftalara doğru yükseliyor. Bu yüzden oyuncuları kamplara 5 haftalık olarak göndermek gerekiyor. Bu çok önemli bir husus. 5 haftalık dışında kamp kullanmak belki başka oyuncularınızı da kampa gönderebilmenizi sağlar, ama önemli olan kaliteli oyuncu yetiştirmek olduğu için gelişenlerin tam gelişmesi gerekiyor.
Altyapılarım kötü geldi diye üzülmeyin. Başlangıçta pek bir şeye benzemiyorlar. Kampa gidenler 18 yaşlarına doğru kendilerini gösteriyorlar. Ayrıca, altyapılar arasında gerçekte çok büyük farklar yok. Büyük çoğunluğu eşit sayıda top ile gelir. Yarım özellikleri toplandığında oyuncuların hemen hemen tamamı aynı sayıda topa sahiptir. Yarım özellik nedir diyeceksiniz şimdi. J Takımla beraber gelen oyuncular ve altyapılar yarım özelliklerle gelirler. Yani özellikleri daha önce çalışılmış gibidir. Bazıları bir-iki günde top alabilirler. Bu oyuncunun çok hızlı çalıştığı anlamına gelmez. Bu konuyu ve genel antrenman sistemini daha iyi kavramak için oyuncuların özelliklerini virgüllü olarak düşünün. 4 haftada bir altyapı top alabilir. Öyleyse bir haftada 0,25 topluk gelişim sağlar. Yani oyuncunuzun özelliği 1 ise, 1 hafta antrenmanda çalışarak 1,25 olur. Altyapıya gelen oyuncular da bazı özelliklerinden yarım olarak gelirler. Bu sebeple her özellikten ilk topu alması normal süreye göre kısa sürebilir. Bu yarım özelliklerin toplanmasını oyuncunuz as olduktan sonra yapınız. Altyapıda iken tamamlamanıza gerek yok. Altyapıda oyuncuların limitlerini bulmak gerekiyor. Oyuncunun yetenek limitlerine göre as olduğunda da kampa gidip gitmemesi gerektiğine karar vereceksiniz çünkü.
Oyuncunun nasıl geldiği ile ne zaman tıkanacağı arasında bir bağ yok. 0 kalecilikle gelen bir oyuncunuz 10 kaleciliğe kadar çalışabilir. Çalışmayabilir de. O yüzden oyuncuların ilk geldikleri özellikleri mevkisini belirlemekte kullanmanıza gerek yok. Yani 3 şut gelen bir oyuncunuzu da defans yapabilirsiniz. Eğer çalması tıkanırsa şut çalıştırırsınız ve yırtıcı bir forvetiniz olur. J
Altyapı oyuncuları antrenör ile birlikte çalıştıklarında 4 haftada bir top alırlar. 5 haftalık kamplarda ise 3 top alırlar. (Daha doğrusu bu top almayı, o kadarlık gelişim göstermek olarak düşünmektir. 5 haftalık kampta oyuncular özellikleri yarım ise 6 topa kadar alabilirler, ancak toplam gelişim genellikle 2,9 ile 3,9 arasında olacaktır. Yani 3 özellikten 5 haftalık kampa giden bir oyuncu top alamamışsa antrenmanla bu 3 özellikten de kısa sürede top alacaktır.) Bu durumlar hesaplandığında doğru zamanda çağırılıp, her sezon kampa gönderilen, sürekli antrenör ile çalışan bir altyapının 18 yaşına gelene kadar 20 top alacağını hesaplayabiliriz. Bu durumda oyuncunun şuttan tıkanması durumunda pas çalışarak orta saha olması mümkün, çalmadan tıkananın aynı şekilde pas çalışarak orta saha ya da şut çalışarak forvet olması mümkün. Oyuncularınızda sadece hız ve dayanıklılık özelliklerinin erken tıkanmaları problem olacaktır. Bunun dışındaki özelliklerin telafisi mümkün. Bu sebeple erken tıkanan oyuncuları ayırt etmek için yukarda ilk olarak hız dayanıklılık çalıştırmanız gerektiğini yazdım. Bana göre hız ya da dayanıklılık özellikleri 6 dan önce tıkanan oyuncular kampları bırakmalı. Üst ligleri hedefleyen takımlar için ise hız ve dayanıklılığın 7 olması gerekiyor. Ama eğer ilk kez altyapı yetiştiriyorsanız 6’larla idare etmeniz gerek. J 7-7 bulmak çok kolay değil. Zaten kolay olsa anlamı olmaz, değil mi. J ) Tabii ki hız-dayanıklılık 6 olan oyuncuların hepsi birer yıldız olmayacaklar, belki kontrol-çalma 4’te tıkanarak yine faydasız bir oyuncu olacak. Ama bütün özellikleri geliştirerek oyuncunun tıkalı özelliklerini kontrol etmek daha zor olacağı için altyapıda öncelikli olarak iki özellik geliştirmek daha iyi bir çözüm.
Altyapı konusunda gereken ilk şey bilgidir. İkinci olarak ise şans gerekli. Ancak her takım kampları kullanarak altyapıdan 32 top üstü 8 oyuncu çıkarabilir. Bu oyuncuların elbet bir kısmı tıkalı olacaklar, ancak sattığınızda verdiğiniz maaşı ve kamp ücretlerini rahatlıkla çıkaracaktır. Erken tıkanmayanlar ise uzun süre takımınızda forma giyecekler.
Herkese kaliteli altyapılar dilerim.
